Wat betekent de Brexit voor bedrijven die veel handelscontacten hebben met Groot-Brittannië? Een lastige vraag, want er is immers nog veel onduidelijkheid over de precieze consequenties. Maar het is toch raadzaam dat bedrijven die zakendoen in of met het Verenigd Koninkrijk, nu al kijken naar de mogelijke impact.
De onderhandelingen over de Brexit zijn gestart en moeten in maart 2019 afgerond zijn. Mogelijk komen daarna nog overgangsmaatregelen, zodat iedereen de tijd heeft om zich aan te passen. Vraag is wat op dit moment de belangrijkste uitdagingen zijn voor de handel met het Verenigd Koninkrijk? Naast de commerciële beslissingen met betrekking tot tarieven, preferentiële regelingen en wederzijds aanvaardbare standaarden gaat het wat mij betreft voornamelijk om douaneformaliteiten. Een belangrijke eerste stap voor bedrijven is het in kaart brengen van het volume van handel met klanten en leveranciers aan de andere kant van het Kanaal.
Welk model handelsovereenkomst er tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk komt, is nog niet bekend. Zal het lijken op de verhouding met Noorwegen, met Zwitserland of met Turkije, of op het handelsverdrag met Canada? Of wordt het iets volledig nieuws? In het meest extreme geval wordt teruggevallen op het model van de WHO (Wereldhandelsorganisatie), zodat de standaardtarieven voor invoerrechten worden toegepast.
Welke impact op douaneformaliteiten kunnen we op dit moment verwachten en welke acties kunnen bedrijven nu al nemen?
- Ongeacht het model van handelsovereenkomst wijzen alle scenario’s uit dat er een douaneaangifte zal komen voor het in- en uitvoeren van goederen. Dit zal leiden tot een enorme toename van het aantal aangiften in Groot-Brittannië, alsook in de landen die handeldrijven met het Verenigd Koninkrijk. In het Verenigd Koninkrijk schat men een toename van het aantal aangiften met 200 miljoen ten opzichte van de huidige 55 miljoen per jaar. Ook webshops op het Europese vasteland die verkopen aan consumenten in het Verenigd Koninkrijk, moeten rekening houden met douaneaangiften vice versa. Bedrijven die nu nog niet beschikken over douanesoftware om in- en uitvoeraangiften op te maken en elektronisch door te sturen, doen er daarom goed aan te kijken wat de mogelijkheden zijn op dat gebied. Maar zullen bedrijven nog kunnen genieten van fiscale vertegenwoordiging aan beide kanten van het Kanaal en is intern doorgeven van douaneaangifte nog mogelijk? Daarnaast is er de vraag of het Verenigd Koninkrijk zijn eigen systeem zal opzetten voor pre-arrival-aangiften of toch nog zal aansluiten bij het Europese systeem? Verder komen er mogelijk meer inspecties aan de grens, wat de goederenstroom kan hinderen. Tot slot: zal het Verenigd Koninkrijk lid blijven van de gemeenschappelijke transitzone om de goederenstroom aan de grens te versoepelen?
- Bedrijven doen er goed aan om te kijken of ze beschikken over de nodige tools en gegevens om dit uit te voeren voor alle verschillende productcodes. Naast aangiften en invoerrechten verwacht ik dat er heel wat regelgeving gaat veranderen. Na het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU moet het nieuwe handelsverdragen afsluiten met de EU en met de andere landen in de wereld. Dit laatste kan ook worden gezien als een kans voor de Britten. Bepaalde regelgeving verandert hierdoor, bijvoorbeeld op het gebied van certificering van producten, ‘dual use’, landbouw, gezondheid, en toepassing van het REX (Registered Export System) zoals in de handel tussen de EU en Canada. Een bedrijf kan nu al onderzoeken welke producten onder dergelijke regelgeving vallen en hoe makkelijk men dit kan aanpassen in de softwaresystemen. Sommige producenten bekijken reeds de bestaande regels voor de inkoop van materialen om in aanmerking te komen voor de Europese preferentiële tarieven ingeval nieuwe van toepassing worden tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU. Douaneprocedures, zoals passieve veredeling, kunnen moeilijker worden of zelfs onmogelijk. Wanneer bijvoorbeeld goederen worden uitgevoerd vanuit een EU-land voor bewerking in Azië en dan opnieuw worden ingevoerd in het Verenigd Koninkrijk, is er momenteel een aftrek van de te betalen invoerrechten op de waarde van de uitgevoerde onderdelen. Het is twijfelachtig of bedrijven deze voordelen na de Brexit behouden.
- Verder is het nog de vraag hoe het zit met de erkenning van bedrijven, zoals op basis van het huidige AEO-statuut (Authorized Economic Operator). Zal het Verenigd Koninkrijk iets gelijkwaardigs invoeren en komt er dan een wederzijdse erkenning? Europese vergunningen als SASP (Single Authorisation for Simplified Procedures) en nieuwe toepassingen als ‘Centralized Clearance’ zullen normaal gesproken niet meer mogelijk zijn in combinatie met het Verenigd Koninkrijk.
Naast al deze punten is er het aspect van de btw. Ook dat verandert, want verkoop naar het Verenigd Koninkrijk zal niet meer gezien worden als een intracommunautaire levering. Het is nog niet duidelijk welk systeem voor de btw de Britten gaan toepassen. Hoe dan ook is het nodig om de regels in softwaresystemen aan te passen. De Brexit kan overigens ook kansen opleveren voor de andere Europese landen in het aantrekken van logistieke activiteiten vanuit het Verenigd Koninkrijk, vooral voor de verdeling van producten over de gehele EU. Hiermee is de extra grens tussen Engeland en de Europese landen te vermijden en zijn producten met minder formaliteiten te verdelen.
De Brexit zal hoe dan ook een grote impact hebben op de internationale handel. De ontwikkeling goed volgen, een eigen inventarisatie maken van de verschillende handelsstromen, vergunningen en softwaresystemen, en op basis daarvan op tijd maatregelen nemen, zijn dan ook sterk aan te bevelen.
Eric Geerts, Director Product Management, EU Customs, Ports & Ocean Shipment Services bij Descartes